Historische route Nij Beets

Regelmatige overstromingen van de Beetster veenderij, eind 19e eeuw.

Duizenden jaren geleden, na de laatste ijstijd, bleef een grote troosteloze zandwoestijn achter, oorsprong van de zandafgraving buiten Nij Beets. Veel woningen werden begin vorige eeuw op de zanduitlopen gebouwd. Slechts een dunne veenlaag bedekte het zand, zoals bij de woningen aan de Krûme Swynswei.

Daarna vormden zich toendra’s met rendiermos begroeid. De eerste bomengroei ontstond toen er berken, wilgen en dennen opschoten. De overblijfselen (stobben) van deze bomen zijn hier in het veen teruggevonden direct op het zand. De eerste veenvorming ontstond.

Het werd warmer, maar het klimaat was nog droog. Er kwamen andere boomsoorten zoals eik en hazelaar. De hazelnootdoppen vond men later in het veen terug. In de loop van vele eeuwen werd de veenvormende laag steeds dikker door afsterving van planten en bomen.

Het klimaat werd vochtiger. Bomen en planten verstikten onder het water en de laagveengebieden van nu konden ontstaan.

Door het vol groeien van het moeras en het zakken van het waterpeil werd het veenmoeras weer begaanbaar en vormde zich grasvegetatie. In de herfst en de winter stond deze streek veelal onder water. Er ontstond een veenlaag van 1 tot 3 meter. 

Rond jaar nul > De Romeinen schreven: De Germanen verbranden hun eigen grond. Veen werd toen bekend als brandstof.

Tot 1600 > Het landschap bleef moerassig en weinig toegankelijk. De streek werd geteisterd door overstromingen vanuit de Middelzee (zout/brak water) en door binnenlandse overstromingen vanuit het Ald Djip. Op hogere plaatsen ontstond bewoning. Het zout was later als een witte uitslag terug te vinden in de turf.

De Middelzee,
klik op de kaart voor een groter formaat.

1600 tot 1800 > Boeren van de hoge zandgronden (Bakkeveen/Wijnjewoude) gebruikten het land als hooiland (de blaugêrzen). Op de heenweg namen ze takken (prikken) mee en legden die op de drassige toegangswegen naar de hooilanden. Vandaar de huidige straatnaam Prikkewei.

Op de kaart kun je duidelijk zien waar de Beetster “Hooy of Maad landen’ waren, Atlas van Schotanus 1704 – 1718.

1863 > De laatste grootschalige laagveenturfwinning vond plaats rond Nij Beets in de Grote Veenpolder gelegen in Opsterland en Smallingerland .

1892 – 1893 > Grote binnenlandse overstromingen rond Nij Beets .

1894 > Aanvang van de inpolderingen; er werden gemalen gebouwd .

Rond 1900 > Baggelmachine komt in gebruik.

1914 – 1918 > Productie van veel turf wegens brandstoftekort tijdens de Eerste Wereldoorlog.

1952 > Na een kleine opleving van de productie van turf in de Tweede Wereldoorlog werd in het begin van de jaren vijftig voor het laatst beroepsmatig turf geproduceerd.

1977 > Begin van de ruilverkaveling Midden Opsterland. Ontstaan van natuurgebieden zoals de Kraenlannen , de ecologische hoofdstructuur langs het Ald Djip (Koningsdiep) en De Dulf. Tevens werd een drinkwaterwingebied aangewezen tussen de zandwinning en de Janssenstichting.

Tot heden > Bij natuurgebied De Deelen vindt nog veenwinning plaats voor het maken van potgrond. 

Veenstakersappèl op De Hoek 5 mei 1890.

1865 > De eerste stakingen voor hoger loon . ’It boljeijen’ werd een begrip. In mei 1865 schreef de politie: ‘De rust in de veenderijen is in hoge mate verstoord, de tegenwoordigheid van de militaire macht is daarbij noodzakelijk’.

1878 > De landbouwcrisis. De allerarmsten werden extra de dupe. De prijs van een roede turf (16 m) daalde van 98 cent naar 80 cent in tien jaar tijd.

1880 > Het loon was gemiddeld in vijftien jaar tijd met 20% gedaald. Tussen 1870 en 1890 hebben elf stakingen plaats gevonden rond Nij Beets. De rode vlag van het opkomende socialisme kreeg meer betekenis. Tegen de ‘gedwongen winkelnering ’ kwam steeds meer verzet. Onder meer door een staking van veenarbeiders in Nij Beets kwam een eind aan deze misstand.

1890 > De vader aller veenstakingen Ferdinand Domela Nieuwenhuis (Us Ferlosser) kwam naar Nij Beets om op De Hoek een menigte van 1500 stakers toe te spreken, omringd door een regiment van de infanterie. Zijn geest leeft nog voort; in cefé De Brêge hangt van hem een portret. Er werd destijds een veenarbeidersvereniging gesticht met 83 turfmakers.

1891 > De Tweede Kamer liet een politieke enquête te houden. Artsen, onderwijzers, burgemeesters, veldwachters, verveners en veenarbeiders werden ondervraagd over de leef- en werkomstandigheden in de veenderijen.

1891 > Ds. Van der Brugghen opende een noodkerkje (It Houten Himeltsje) omdat de veenarbeiders niet naar de Adelskerk (tot 1984) in (oud) Beets gingen.

1892 > Een grote overstroming rond Nij Beets , zoals dat vaker gebeurde. Een landelijke hulpactie werd op touw gezet. Waar nodig werden etenswaren en kleding verstrekt. En er werd een werkhuis met twaalf arbeiderswoningen gebouwd (De Wurkpôle).

1892 > Meester Tjepke Nawijn (hoofd openbare school) stelde de erbarmelijke omstandigheden van familie Koop Dam aan de orde. Er volgde een rechtszaak tussen een verbolgen veenbaas en ‘belediger’ Nawijn. Pieter Jelles Troelstra trad op als advocaat voor Nawijn.

1896 > Appèlmeester (stakingsleider) Hendrik Beenen sprak geestdriftig het volk toe. ‘Leaver gêrs frette as opjaen.. Binne wy noch allegear de selden?’, was de vraag van Annigje Tromp uit Nij Beets. ‘Ja’, riep het stakingsvolk volmondig.

1898 > Frederik van Eeden stichtte de commune-achtige kolonie Frij Fryslân(tot 1912). Jan Hoen was een van de langst aanwezige bewoners.

1900> Filantroop P.W. Janssen liet zeven boerderijtjes bouwen . Veenarbeiders die boer wilden worden konden, na welbevinden van een commissie, tegen een zeer lage pacht de boerderijtjes (met 4 ha land) pachten.

1917 > De spekstaking. De veenarbeiders wilden vet en spek bij het loon uitbetaald krijgen, zoals dat ook gold voor het machinepersoneel op de baggelmachines.

1918 > Na de eerste wereldoorlog nam de werkgelegenheid in het veen sterk af. De vraag naar turf werd minder door de opkomst van steenkool en olie. Bovendien werd de veentrekmachine ingezet. Deze ‘baggelmachine’ deed in een dag evenveel als een span baggellieden (menger/spitter) in een maand.

Het graven van het Polderhoofdkanaal.

Na de ijstijd > Het Ald Djip (ook wel Koningsdiep of Boorne genoemd) is het belangrijkste riviertje bij Nij Beets. Langs dit riviertje vinden we de ‘djipskoppen’ (klei aangevoerd door de rivier vanaf het Drents-Fries plateau). De Krûme Swynswei is nog een oude waterkering langs het Ald Djip die doorloopt tot Warniahuizen.

1760 > De Triskfeart is gegraven omstreeks 1760 en stond in rechtstreekse verbinding met het Ald Djip. Hij diende vooral voor de turfafvoer vanuit de Trisken. Resten van de Triskfeart vinden we nog in de Janssenstichting.

1831 > Een andere waterkering was de nieuwe Leppedyk (nu de Domela Nieuwenhuisweg en de Leppedyk). Deze is aangelegd in 1831 en werd bestraat in 1865.

1848 > Het Polderhoofdkanaal (voorheen Moordsloot genoemd) is gegraven in 1848 als verbinding tussen het Kûme Gat en het Ald Djip. In 1875 werd de vaart tussen het Ald Djip en de Nije Feart (1853) gegraven en groef men tevens de vaart vanaf de hoek bij de kerk naar De Veenhoop. Van de baggel werd turf gemaakt.

1894 > Op de plaats van de hoofdbrug lag een dam (nieuwe Leppedyk). In 1894 is het gebied tussen Nij Beets en De Veenhoop ingepolderd. Het kanaal werd verbreed en verdiept, de Sûderslûs (Schouwstraslûs) gebouwd en de dam in de nieuwe Leppedyk vervangen door een draaibrug. Deze is in 1938 bij de verbreding van de Domela Nieuwenhuisweg verbouwd tot een hoge betonbrug. De inpoldering met de diverse werken werd in 1894 betaald uit de ‘slykjilden’ (een soort grondstof-belasting op turf). Na 1911 werd hiervan het droogmalen van de polder betaald. De totale opbrengst van de ‘slykjilden’ in de Beetster veenderijen bedroeg tussen 1863 en 1952:   1.265.000 gulden.

1894 > Voor de turfafvoer waren voor 1894 al kanalen, bruggen en sluizen aangelegd. Een groot kanaal (Nije Leppedyksfeart, gedempt in 1927) liep langs de noordzijde van de tegenwoordige Domela Nieuwenhuisweg vanaf De Hoek tot Pier’s Hiem. In de Prikkewei en de Swynswei bevonden zich ook nog bruggetjes over de zogenaamde ‘ondergrondse kanalen’ om een doorvaart mogelijk te maken.

Voor 1900 > Turf werd doorgaans vervoerd met skûtsjes en snikken. Vooral in de Eerste Wereldoorlog was het topdrukte in het Beetster kanaal. Grotere schepen konden echter niet door de sluis en deze werden dan geladen op De Veenhoop of bij de Schouwstraslûs. Met de turfbok werd de turf hierheen vervoerd.

1918 > Stoomgemaal De Boorne . Omdat het gepompte water niet snel genoeg kon afvloeien en de boeren hier last van hadden, moest het nieuwe gemaal al snel weer worden afgebroken. Dat gebeurde na een rechtszitting, die klagende boeren aanspanden tegen het polderbestuur.

 1891 > Het houten noodkerkje , dat op deze plaats stond, werd in 1891 gesticht door ds. G. van der Brugghen. Het werd gebruikt tot 1908 toen de Nederlands Hervormde kerk in gebruik werd genomen. Ds. Van der Brugghen stond bekend om zijn ‘snertpreken’. Een replica van It Houten Himeltsje vindt u op het terrein van Openluchtmuseum It Damshûs. 

1908 > Na de ingebruikname van de Nederlands Hervormde kerk bleven de banden met Beetsterzwaag-Olterterp bestaan. Nij Beets was een wijkgemeente van Beetsterzwaag. Pas in de zeventiger jaren werd Nederlands Hervormd Nij Beets kerkelijk zelfstandig en mocht men een eigen predikant beroepen. Op 7 september 1992 beriepen de Gereformeerde kerk en de Nederlands Hervormde gemeente samen een predikant en gingen ze verder als federatie. De fusie tot Protestantse gemeente volgde op 24 juni 2010.

1917 > Op 10 november 1917 werd de eerste dienst gehouden in de Gereformeerde kerk. Daarvoor werden diensten gehouden op het terrein van een bokhelling aan de Prikkewei ( no. 47 ) en in de boerderij in de bocht van het Polderhoofdkanaal. Op 28 maart 2004 werd de laatste dienst gehouden in de Gereformeerde kerk, die vervolgens werd verbouwd tot bezinnings- en vergadercentrum voor de Protestantse gemeente.

1874> In 1874 werd voor 9000 gulden een schoolwoning met stenen noodschool gebouwd. De openbare noodschool had twee lokalen en de inrichting bestond uit lange banken zonder rugleuning; leunen was niet goed voor de gezondheid vond de raad van Opsterland. 
Op 25 februari 1885 werd een vierklassige openbare school geopend. Later werden hier nog twee lokalen bij gebouwd. Tussen 1900 en 1935 telde de school 240 leerlingen en was daarmee de grootste school van Opsterland. In 1967 werd de tegenwoordige openbare basisschool De Jasker in gebruik genomen.

1920 > In 1920 werd met steun van de Cornelia Stichting uit Beetsterzwaag de Hervormde lagere school met schoolhuis gebouwd. In 1996 werd de Hervormde lagere school afgebroken en bouwde men op deze plaats seniorenflat De Boppeslach.

1920 > Na 1911 werd het land rond Nij Beets droog gemalen en ontgonnen. Veel veenarbeiders werden boer. Maar er kwamen ook uit andere plaatsen boeren die hier grond kochten of huurden. Onder hen waren veel Gereformeerden. Zij stichtten in 1920 (nadat de samenwerking met de Hervormden was mislukt) een Gereformeerde lagere school aan de Domela Nieuwenhuisweg. In 1966 gingen de Gereformeerde school en de Hervormde school verder als christelijke lagere school. Nadat de voormalige Gereformeerde school in 1979 was afgekeurd werd in 1981 de tegenwoordige christelijke basisschool De Arke in gebruik genomen.

1937 > De kosterswoning werd afgebroken en de Cornelia Stichting gaf opdracht tot de bouw van een vergaderlokaal met daarin een woning. In 1992 werd het gebouw voor een symbolisch bedrag verkocht aan de Stichting Dorpshuis (It Trefpunt).

1925 > Het Sudergemaal . Op 16 jan. 1925 werd het nieuwe elektrische Sudergemaal in werking gesteld. Tot 1987 bleef dit gemaal in functie. Nu wordt het monument beheerd door de stichting It Damshûs en doet het gemaal tevens dienst als expositieruimte.

Houten noodwinkel van Meine en Gees.

Tolhekbuurt

1. Noodslachtplaats naast woning `t Hoekje, Paulus Procee, later Catherinus Brander.
2. “ Waaiomhuizen ” Bokke Bauke Dijkstra en Marten Vaartjes kruidenierswaren.
3. No. 27, (houten bungalow ) Reitze Koopmans, groenteboer, kruidenier, petroleum.
4. No.28, café Aldert Huisman, voorheen café de Onderneming van De Wit (1864). Het eerste stenen gebouw/café in Nij Beets.
5. No. 29-29a. Thomas Schiere, bakker (1878), later fam. Jacob Jeeninga, Verlofzaak (geen alcohol). De eerste bakker in Nij Beets. In Beets was al een bakker (1864).
   
   Stukje Domela Nieuwenhuisweg.
6. No. 2, Marten Vaartjes, sparwinkel.
7. No. 1, Doeke de Graaf , smit, eerst smit Meent Janssen (Duitser van geboorte).
8. No. 3, Fokke van der Meulen, aannemer en fotograaf.
9. No. 4, Tjibbe Meester, visboer.

 Leppedijk.

1. No. 1a, bakker Drost, later bakker Rinsma en daarna Vivowinkel.
2. No. 7, Jan Hoen melkboer, voorheen Anne Hof.

 Swynswei.

1. Kees van der Meulen, timmerman / wagenmaker. Tegenover Mulder haarden en kachels.
2. No. 5, Rinze van Wijk, visboer, dorpsomroeper en lampopsteker.
3. No. 12, Kees Wagenaar, petroleumhandel.
4. No. ?, Andries Postma, winkeltje in tabakswaren.
5. No. 27, Oebele Walstra, kruidenier.

 Krûme Swynswei.  

1. No. 5, Andries Krist, houthandel ( 2^e hands )
2. Tegenover no. 21. Jan de Wilde, rijdende winkel, potten en pannen, drinkgerei.
3. No. 24 F. Tolsma, veevoer/veetransport. Later verhuisd naar de Prikkewei

Janssenstichting.

1. Eerste boerderij vrachtrijder Rink Zwier.
2. No. 1. Transportbedrijf Jan Koopmans. Later naar Doarpstjitte verhuist.

Prikkewei.

1. No. 7, politiewoning o.a. Van der Vaart, Kunst, Veneboer, van der Vlugt.
2. No. 12, Piet Dijkstra, allerhande, eerst Gabe Zwart
3. No. 13, Jan Slot, huisschilder, zijn echtgenoot had er een drogisterij
4. No. 14, Gosse van der Berg ( zwembad huis )
5. No. 20, Jan de Jong, kruidenier, later zoon Geert.
6. No. 19, Jan Otter, postbode, zijn vrouw had er een levensmiddelenwinkeltje .
7. No. 26, Folkert Tolsma, fouragehandel.
8. No. 29, Johannes de Ruiter, galanterienwinkel.
9. No. 34, eerst timmerbedrijf Marten Oord, daarna Jan Dragstra, later Klaas Kooiker, groenteboer.
10. Naast voormalige kerk Andela galanteriewinkel, later Johannes de Ruiter.
11. No. 45a, Busstra, bokhelling.
12. No. 57, Andries de Groot, agrarische artikelen etc.
13. No. 59, Jan Thiemens de Groot, klompmaker.
14. No. 61, Gosse van der Berg, klompmaker
15. No. 63a, Groenekruisgebouwtje, zuster Rosier.
16. No. 65, Sietse Lageveen, antiek-oliehandel, kruidenier, later overgenomen door Jan Dragstra.
17. No. 67, Atze Lageveen, broodventer vanaf Oldeboorn naar Nij Beets.
18.  No 69, voorheen bakker Hoekstra, later verkocht aan bakker Boes, daarna gekocht door Barteld Wiebenga, die daar een fietsenzaak, garage, bus en taxi bedrijf vestigde.
19. 1890. De eerste kastelein/kruidenier. 1892 . De eerste slager. Op de plaats waar nu het dorpshuis “It Trefpunt” staat.

Doarpstrjitte.  

1. No. 4, Ties Zwart melkventer, later overgenomen door Piet de Jong.
2. No. 9, hier stond vroeger een kruidenierswinkel ( naam onbekend )
3. No. 10, hier stond de voormalige brugwachterswoning, later electricien Thomas Hoekstra.
4. No. 11, De laatste bakker, bakkerij Hoekstra (2000).
5. No.12, Jan de Groot, schoenmaker.
6. No. 13, Bouke Minkes, kruidenier, later Geert de Jong, opgevolgd door de fam Tolsma.
7. No. 14-15, Jan Lindstra, timmerbedrijf, later fourage bedrijf Wolter Dam en van den Akker.
8. No. 16, Sietze Meijer, schilder, later Evert Vaartjes, drogisterij en snoep.
9. No. 17, Jan de Groot, schoenmaker, later schilder Jaap Slot.
10. No. 18, Willem van der Heide, bakker, opgevolgd door Rinze de Jong.
11. No. 19, Wolter Dam, eerste fouragehandel, later overgenomen door Germ de Groot.
12. No. 20, Sjoerd van der Meer, bakker.
13. No. 21, Brucht Westra, timmerbedrijf, tevens Boerenleenbank, later werd deze woning overgenomen door Thomas Hoekstra, elektricien.
14. No. 22, voorheen politiewoning.
15. No. 23, Tj Westerterp, slager, later overgenomen door J. Slange, daarna B. de Boer.
16. No. 24, Durk Hellinga, galanteriewinkel en postkantoor, daarna Jan Wagenaar.
17. No. 26, Voormalige werkplaats waterschap De Groote Veenpolder.
18. No. 28, polderopzichter, Bloembergen en later P. de Smit.
19. No. 30, Voormalig brugwachterswoning.
20. No. 32, Naast cafe Dam, Boudewijn Meester, aardappel en groentezaak.
21. No. 33, Jan Wagenaar, manufacturenwinkel.
22. No. 36, Gerrit van der Berg, kapper, later zoon Hendrik van der Berg.
23. No. 37, Gerrit Tromp, stucadoorbedrijf.
24. No. 41, Geert Dam, fourage en brandstof.

Kanaelwei Sûd

1. No. 5, Aize Tolsma, Vivowinkel.
2. No. 13, Sluiswachterswoning, Schouwstra, tevens café en winkel.

 De Rypen

1. No. 3, machinistenwoning Sûdergemaal.
2. No. 11, Hendrik Brandsma, timmerbedrijf.

 Domela Nieuwenhuisweg.

1. No. 114, café van der Mei, tevens boerderij.
2. No. 104, Bauke Bosma, fietsenmakerij.
3. No. 74, Jan Toering, café Halfweg.
4. No. 68, Jan Toering, ijsco venter.
5. No. 62, voormalig dokterswoning.
6. No. 59-59a, openbare lagere school + plein.
7. No. 56, Sander Douma, later Marten Douma, vervolgens Frans Douma.
8. No. 52, Japik de Haan, winkel?, later Hatte de Haan, opgevolgd door Bertus Heida.
9. No. 50, Geert Vaartjes, café.
10. No. 51, Renze de Wagt, kruidenierswinkel, opgevolgd door zoon Lippe de Wagt, die weer opgevolgd werd door zijn zoon Renze de Wagt.
11. No. 48, Hendrik Dam, café Borndego tevens fourage handel, nu de Brêge.
12. No. 46/47, Jan Moed dames/herenkapper.
13. No. 42, Hendrik Rijpkema, vrachtrijder , later Pieter Paulusma.
14. No. 41, Ulke van der Berg, slager, later overgenomen door Jan Slange. Daarna Hinne de Haan, boerderijbenodigheden.

 Blauwe Kampwei

1. No.  Jan van der Wal, smederij, later zoon Jurjen van der Wal
2. No.  Renze de Wagt, kruidenier, later overgenomen door zoon Lippe de Wagt.
3. No.  Jan Nijboer, kruidenier (Albinowinkel.), pannen
4. No.  O. Westra, timmerberdijf, overgenomen door Johan Mast
5. No.  Wytze Minkes, veevervoer etc, later Eize Slange.
6. No.  Jan Wagenaar, manufacturen.
7. No.  Gerrit Tromp, nertsenfokkerij.

 Geawei.

1. No 3, Evert Zijlstra, timmerbedrijf, later overgenomen door zoon Euwe Zijlstra.
2. No 4, Meine Boerstra, fietsenmaker en galanteriewinkel.

Van der Brugghenstrjitte

Tj. Nawijnstrjitte

1. No. 36, Postkantoor, Durk Hellinga.
2. No. 32, Bouwbedrijf Geert Dijkstra.
3. No. 30, Johannes Mast, schilder
4. No. 25, R.G. Mulder, dokter.

Hermes 1938 een foto ter gelegenheid van  het 20 jarig bestaan!

1879. Op Tweede Kerstdag startte ijsclub Nieuw Beets en organiseerde een hardrijderij voor 100 kinderen. Later ontstonden nog twee ijsverenigingen: Nij Uttocht en ‘t Hoekje.

1926. Er ontstond één ijsvereniging ‘Eendracht ‘. Er werden spekrijderijen (met prijzen in natura) gehouden.

1946. Er kwam een ijsbaan tegenover de Kerk in de hoek van het Polderhoofdkanaal.

1954. Schaatshoogtepunten: Jeen van den Berg, onderwijzer te Nij Beets, werd elfstedenwinnaar; Geert Dijkstra werd Fries kampioen korte baan; Lammert Toering werd tweede bij het kampioenschap Junioren.

1963. Arjen Dijkstra werd Nederlands schaatskampioen Junioren.

1918. Oprichting van de korfbalvereniging ‘Hermes ‘. Eerste speelveld op een weiland aan De Gearen een paar honderd meter voorbij Pier’s Hiem. Overige speelvelden: kruising Prikkewei-v.d. Brugghenstrjitte-Nawijnstrjitte, op het huidige chaletpark aan de Blauwe Kampwei (rond 1930), tegenover de Bandenboer (rond 1940) en tegenover de artsenpraktijk De Hoek (eind jaren 1940).

1930. Oprichting van voetbalvereniging D.A.S. (Doe Aan Sport). Daar deze naam naar later bleek al bestond werd de naam V.I.O.S. (Voorwaarts Is Ons Streven). Deze naam bestond ook al. In 1932 bedacht men de huidige naam ‘Blue Boys ’. Eerste speelveld (1930) op de hoek Kanaelwei Sûd/Krûme Swynswei (op de Ald Djips Koppen = hoger gelegen land). 1931-1938 tegenover huisartsenpraktijk De Hoek. 1938-1951 bij de hoofdbrug aan de Blauwe Kampwei en aan de Domela Nieuwenhuisweg tegenover de Bandenboer, vroeger café Halfweg. 1951-1959 weer tegen over De Hoek.

1959 > Hermes en Blue Boys legden een sportterrein aan en bouwden kleedboxen en een kantine ‘De Blauwe Kamp’.

1962 > Ontstaan van het sportblad van Hermes en Blue Boys Blauwe Kampnijs, nu opgenomen in de dorpskrant de Nijsbeetster .

1980 > Ontstaan van een zaterdagafdeling bij Blue Boys.

1983 > Uitbreiding met sportvelden en sterke vernieuwing kantine en kleedboxen.

1955 > Door de aanleg van het sportterrein ontstond er een kuil. Er ontstonden plannen om een zwembad te maken.

1958 > S.M.Z. (Sportterrein, Muziekkorps, Zwembad) een landelijke rebusactie met als hoofdprijs een auto . Opbrengst 10.000 gulden.

1959 > Het zwembad aan De Blauwe Kamp werd in gebruik genomen.

1960 > Enveloppenactie. Opbrengst 12.000 gulden.

1971 > Het zwembad krijgt een betonvloer met later helder water en speel- en een zonneweide. Door het houden van een bazaar werd 16.000 gulden bijeen gebracht.

1975 > Bouw van een bungalow door vrijwilligers om geld in te zamelen voor het zwembad. Opbrengst 60.000 gulden.

Tjepke Nawijnstritte.

1949/1953 > Ontstaan eerste nieuwbouw Van der Brugghenstrjitte/Tj.Nawijnstrjitte.

1953> Duplexhuizen (woningwetwoningen) Krûme Swynswei.

1959 > Onrendabele percelen worden aangesloten op het elektriciteitsnet, o.a. Kanaelwei-Sûd.

1960 > Snertactie met als gevolg voedselvergiftiging.

1960 > Opening museum It Damshûs . In 1990 uitbreiding museumterrein en bouw houten huisjes en bezoekerscentrum.

1967 > Kerk Oud Beets door bliksem getroffen.

1971 > Herman Oosterloo meldt zich met zijn koeien voor zijn dienstplicht.

1977 > Begin ruilverkaveling Midden Opsterland.

1982 > Grote schaatstoertocht met veel deelname.

1982 > Oprichting tennisvereniging. Aanleg eerste baan aan het begin van de Prikkewei.

1982 > Afscheid zuster Groen, wijkverpleegster bij het Groene Kruis.

1983 > Kerkklokken Oud Beets naar Gorredijk.

1983 > Laatste bouwfase nieuwbouw van Eedenstrjitte/Gietersewei.

1984 > Fietspad richting Oldeboorn. Fietsbrug Polderhoofdkanaal.

1984 > Uitbreiding riolering Doarpsstrjitte/Domela Nieuwenhuisweg/Blauwe Kampwei.

1984 > Rolbrêge vervangen.

1984 > Ontstaan dorpsfeesten.

1985 > Adelskerk gesloopt.

1985 > Woningen Swynswei (bouwjaar 1921) gerenoveerd.

1988 > Oversteekplaats met waarschuwingslichten bij het schoolbruggetje (It fine brechje). Pieter van Vollenhove stelt het officieel in gebruik.

1988 > Revue Nij Beets 125 jaar.

1988 > Onthulling Appélmeester.

1990 > Waterwinning rond de zandput aan de Leppedyk.

Lucht foto Nij Beets dd. 05-09-1999 deze foto is gebruikt voor de omslag van het wandelboekje ( Foto Skylab ).

Commissie historische route 150 jaar Nij Beets:
Gerrit Andela
Arjen Dijkstra
Jan Machiela
Anne Nauta
Dethmer Wynia

Bronnen:

Bosker, F., Rode Boegbeelden in Schoterland.

Boer, F.J. de, Skiednis fan de Lege Feanterij yn Opsterlân en Smellingerlân.

Dijkstra, O.G., It Damshûs veenderij museum, met korte historie Nij Beets.

Dijkstra, O.G., Nij Beets 125 jaar, It Begjin.

Frieswijk, J., De kolonie Frij Fryslân.

Frieswijk J. en Schroor M., Geschiedenis in Zuidoost Friesland.

Haan, G. de, 100 jaar Christelijk Jeugdwerk in Nij Beets.

Haan, G. de, Džmny Van der Brugghen en syn tsjerkje yn de Beetster krite.

Harder, M. A. de, scriptie, Kerk in het Veen.

Huisman, K., 1000 jaar Friese Wouden, deel 7: De Verveningen

Huisman, K., Opstand in de Turf.

Hoek, S. van der, Het bruine Goud.

Jeeninga, P., 1920-1995, Jubileumboek Chr. Onderwijs Nij Beets.

Jeeninga, P., Geschiedenis van de Gereformeerde Kerk Nij Beets.

Klomp-Hogeterp, A.G.M., scriptie, Het Lampje.

Ledegang, B., Nij Beets Ð Dorp tussen petten en pollen.

Mercuur, T., De Deelen.

Nawijn, Tj., Ut myn Beetster Tiid.

Redactie 50 jaar voetbal Blue Boys.

Veenstra, F., Blue Boys Nij Beets 75 jaar.

Veenstra, F., Canon Nij Beets, www.nijbeets.info

Vliet, K. van der, Turfmakkersskiednis.

Vondeling, A., Ferdinand Domela Nieuwenhuis en zijn betekenis voor de veenarbeiders.

Dank aan de dorpsbewoners met wie we gesprekken mochten houden.