Canon van Beets

Laatste Nieuws

Agenda

Dorpskrant

De hervormde School en de gereformeerde school aan de straatweg.

Dominee Hoogenbrink van de hervormde gemeente vond in 1913, dat kinderen uit een christelijk gezin Christelijk onderwijs moesten kunnen volgen in eigen dorp. Christelijke kinderen gingen voor 1913 nog naar de openbare lagere school aan de Straatweg of naar de christelijke school in Beetsterzwaag. Op 2 september van datzelfde jaar vond de oprichtingsvergadering plaats onder voorzitterschap van dominee Hoogenbrink. Door WO I (1914-1918), waarbij ons land nauwelijks was betrokken, kwam dit onderwerp niet meer ter sprake.
In april 1918 werd medegedeeld, dat het bestuur van de Corneliastichting uit Beetsterzwaag “krachtige” steun wilde geven voor de Hervormde school aan de Prikkewei. Bovendien stelde ze grond beschikbaar, die in eigendom van deze stichting bleef.
Dankzij deze steun werden het nieuwe schoolgebouw en woonhuis voor de bovenmeester tegen een zeer lage rente gebouwd. In 1920 kon aannemer Kuindersma uit Joure het nieuwe gebouw opleveren.


     Hervormde school, foto ±1930.

De eerste personeelsleden waren hoofdmeester Koldijk, meester Stoffelsma en juffrouw Smeding. Een meevaller was, dat in 1920 minister de Visser wettelijk de financiering van het openbaar en bijzonder onderwijs gelijkstelde.
Toen twee jaar later de openbare school op De Veenhoop werd geopend vertrokken een aantal jeugdige Veenhopers van de Prikkeweischool.

In de beginjaren van de nieuwe school werd er dikwijls van leerkracht gewisseld. Meester Kleywegt (1935-1946) en juffrouw Hotzes (1930-1960) vormden hierop een uitzondering en bepaalden het gezicht van de school.

De schoolwoning werd in 1927 op het nieuwe elektriciteitsnet aangesloten. De petroleumlampen werden een jaar later in de school ook vervangen door elektrische.

In de oorlogsjaren (1940-1945) werd het erg moeilijk brandstof voor de school te bemachtigen. Ouders lieten hun kinderen niet in de kou staan (zitten) en stelden gratis brandstof beschikbaar. Hierdoor bleef de school voor sluiting gespaard.
Tijdens de oorlog werd de school ook niet door de Duitsers gevorderd om hun soldaten onderdak te verschaffen.

Ds. de Wilde van de Hervormde Kerk lanceerde in 1962 voor het eerst het idee van fusie tussen de Hervormde en Gereformeerde school aan de Domela Nieuwenhuisweg.
Na vele gezamenlijke vergaderingen werden deze fusieplannen in 1966 uitgevoerd.
Meester Geerling werd benoemd tot hoofdmeester van de nieuwe fusieschool aan de Domela Nieuwenhuisweg. De “Prikkeweischool” werd gesloten voor onderwijs.


    Hervornde school , foto ±1960. 

DE GEREFORMEERDE SCHOOL AAN DE STRAATWEG (D.N.-WEG).

Op 15 april 1920 werd in de gereformeerde kerk de oprichtingsvergadering gehouden van de school op Gereformeerde Grondslag te Nieuw Beets.

Reeds in 1917 was er sprake van gelijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs, dat pas in 1920 in de schoolwet van minister de Visser werd geregeld.
Hierdoor werd de salarissen van het personeel wel geregeld, maar de bouwkosten van de nieuwe school kwam voor eigen rekening. De gebouwen waren van de vereniging en niet van de overheid. De school startte dan ook in het kerkgebouw aan de Prikkewei.

Architect Offringa uit Haulerwijk ontwierp ondertussen het nieuwe schoolgebouw met woning; timmerman K. Westra uit Heerenveen kreeg de bouwopdracht (schoolgebouw: ƒ 35.000,00 en schoolhuis: ƒ 9.000,00). De Boazbank financierde beide gebouwen.


     Gereformeerde school, foto ±1930.

Op 31 augustus 1920 werd de nieuwe school aan de Straatweg (Domela Nieuwenhuisweg) feestelijk ingewijd.
Vanaf de start in de Prikkeweikerk kregen de leerlingen les van meester M. Roorda uit Livensens en meester Agema. Per 1 mei 1929 werd juffrouw B. Dikland uit Gaastmeer aan de school benoemd.

In 1928 werd de school aangesloten op het elektriciteitsnet door Hatte de Haan; meester Roorda achtte dit nog niet nodig voor zijn woning. Het lokaal van juf Dikland kreeg pas in 1950 elektrische verlichting. De waterleiding werd in 1957 aangelegd.

In de crisisjaren (1930-1940) werd ook Nieuw Beets door de armoede getroffen. Sokken en kleren werden “oneindig” gestopt en versteld. De gemeente bood in deze jaren de kinderen via de school iedere dag een warme maaltijd aan. Door een gemeentelijke vergoeding ontvingen de leerlingen tot 1961 nog nieuwe klompen.
In 1937 werd het plein opgehoogd met grond uit de Straatweg, die werd gerenoveerd door aannemer Boltje uit Heerenveen. Deze weg werd uitgegraven tot de zandlaag.


         De gereformeerde school, foto ±1937.

et schoolbestuur was blij verrast, toen in 1936 bij wet werd geregeld, dat ook de schoolgebouwen werden overgenomen door het rijk ( de gemeente).

De school tijdens de WO II (1940-1945).
De Duitse bezetter kondigde een aantal bevelen af:

  • Foto’s en afbeeldingen van ZKH prins Bernhardt moesten uit de school worden verwijderd,
  • Anti-Duitse boeken moesten verdwijnen,
  • Werkloze onderwijzers moesten worden aangemeld voor de Arbeit Einsatz (tewerkstelling in Duitsland),
  • Joodse  kinderen moesten terstond uit de school worden verwijderd. “Het was algemeen bekend, dat in de loop van de oorlog twee Joodse kinderen  (vluchtelingen) in de school les kregen, n.l. Miep en Jannie, die bij de familie Hellinga waren ondergedoken”.
  • In de hoogste klas moest Duitse les worden gegeven,
  • Voor kinderen, die de lagere school als eindonderwijs hadden, was de zevende en achtste klas verplicht. Deze regeling verdween weer in 1959.
  • Door brandstofschaarste besloot de Provinciale Overheid in 1942 de openbare scholen te sluiten; bijzondere scholen werd geadviseerd deze maatregel ook  te volgen,
  • Op sobere wijze werd op 17 februari 1944 het eerste jubileum van de school herdacht.

Na een dienstverband van 37 jaar werd in 1957 afscheid genomen van meester Roorda; zijn opvolger was meester F. Visser, die in 1960 al weer werd opgevolgd door meester Geerling.
In 1966 werd het 40-jarig dienstverband aan de school van juffrouw Dikland herdacht.

Vanaf december 1964 vergaderden de Hervormde en Gereformeerde school gezamenlijk om tot een school voor Christelijk onderwijs te komen. Een commissie kreeg de opdracht om de fusieplannen uit te werken.
Per 1 januari 1967 was de fusie een feit. Meester Geerling werd hoofdmeester van de fusieschool voor Christelijk onderwijs met 86 leerlingen aan de Domela Nieuwenhuisweg.
De Prikkeweischool werd gesloten.

Bron:
Jubileumboek Christelijk Onderwijs, 1920 – 19925, door P. Jeeninga.
Foto’s Fokke Veenstra,

Deze berichten vind je misschien ook leuk